KOD 95 (CODE 95) Sürücü Belgesi Nedir?

KOD 95 veya CODE 95, Avrupa Birliği ülkelerinde ticari araç kullanacak sürücüler için zorunlu olan bir yeterlilik belgesidir. Özellikle ağır vasıta, otobüs ve ticari araç sürücülerini kapsamaktadır. 

Türkiye’de bu belge SRC adıyla bilinirken, Almanya ve diğer Avrupa ülkelerinde CODE 95 olarak adlandırılmaktadır. Bu belge, sürücülerin belirli bir eğitim ve sınav sürecinden geçerek elde ettikleri, profesyonel sürücülük yeterliliklerini gösteren resmi bir sertifikadır.

Bu yazıda KOD 95 belgesinin ne olduğu, neden gerekli olduğu, kimlerin almak zorunda olduğu, nereden ve nasıl alınabileceği gibi birçok önemli konuya değindik. Ayrıca belgenin geçerlilik süresi, 2025 yılı itibariyle maliyeti ve uluslararası kullanım şartları gibi sıkça merak edilen sorulara da yanıt verdik.

CODE 95 Neden Gereklidir? Ne İşe Yarar?

CODE 95 belgesi, Avrupa Birliği ülkelerinde ticari amaçla araç kullanacak sürücülerin yasal olarak çalışabilmesi için zorunludur. 

Bu belge, sürücünün mesleki yeterliliğe sahip olduğunu gösterir ve trafikte güvenli sürüş, yol güvenliği ve iş sağlığı gibi konularda eğitim aldığını kanıtlar. Yani sadece ehliyet sahibi olmak yeterli değildir; profesyonel sürücüler için ek bir yeterlilik şartı aranır.

Avrupa Birliği’nin 2003/59/EC yönetmeliği kapsamında uygulamaya konulan CODE 95, ticari taşımacılıkta standartları yükseltmek, kazaları azaltmak ve trafik güvenliğini artırmak amacıyla geliştirilmiştir.

Kimler CODE 95 Almak Zorundadır?

CODE 95 belgesi, belirli kategorilerdeki ticari araç sürücüleri için zorunludur. Belgeyi almak zorunda olanlar şunlardır:

• Otobüs Şoförleri (D sınıfı ehliyete sahip olanlar)
• Tır ve Kamyon Sürücüleri (C+CE sınıfı ehliyete sahip olanlar)

Özellikle uluslararası nakliye, yolcu taşımacılığı veya ticari amaçlı lojistik sektöründe çalışanlar için bu belge olmazsa olmaz bir gerekliliktir.

KOD 95 Belgesi Nereden Alınır?

KOD 95 Belgesi, Avrupa Birliği ülkelerinde ticari araç kullanacak sürücüler için zorunlu olup bu belgeyi almak isteyenler bulundukları ülkedeki yetkili sürücü eğitim merkezlerine başvurmalıdır.

Türkiye’de doğrudan KOD 95 verilmez. Ancak bazı durumlarda Türkiye’den alınan SRC belgeleri Avrupa ülkelerinin belirlediği şartlara bağlı olarak denk sayılabilir.

Almanya gibi ülkelerde bu belge, Fahrschule (sürücü okulları) tarafından verilen 35 saatlik mesleki gelişim eğitimi sonunda alınır. Eğitim sonunda katılım belgesi ve sınavla birlikte KOD 95 sürücü ehliyetine işlenir.

Belçika, Hollanda, Fransa gibi diğer AB ülkelerinde de Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı akredite kurumlar üzerinden belge alınabilir.

Türkiye’de KOD 95 Ehliyet Nasıl Alınır?

Türkiye’de KOD 95 belgesi almak isteyen bir sürücünün izlemesi gereken yol şu şekildedir:

1. MEB onaylı SRC kursuna kayıt olunur. Ticari taşımacılık yapacak sürücüler, SRC 1 (yolcu) veya SRC 3 (yük) belgelerinden birini almak için kursa başvurmalıdır.
2. Eğitim ve sınav süreci tamamlanır. En az 36 saatlik eğitimi takiben e-Devlet üzerinden yapılan bir sınavla belge alınır.
3. Alınan SRC belgesi, yurt dışında denklik işlemine tabi tutulur. AB ülkelerinde çalışacak sürücü, o ülkenin mevzuatına göre eğitimini tamamlayarak KOD 95 belgesini ehliyetine işletir.

KOD 95 belgesi, yalnızca AB ülkelerinde ehliyete işlenebilir. Türkiye’de ehliyetin arka yüzüne KOD 95 yazılmaz, ancak belgeyle birlikte Avrupa’da işlem yapılabilir. 

Bu aşamada birçok sürücünün aklında “Türk ehliyetimi nasıl uluslararası yapabilirim?” sorusu oluşmaktadır. Bunun için hem SRC belgesinin alınmış olması hem de gidilecek ülkenin eğitim ve denklik kurallarına uygun hareket edilmesi gerekir.

KOD 95 Kaç Günde Çıkar?

KOD 95 belgesi, eğitim sürecinin tamamlanmasının ardından genellikle 7 ila 14 gün içinde düzenlenir. 

Eğitim süresi, sürücünün deneyimine ve eğitim programının yoğunluğuna bağlı olarak değişebilir. Örneğin, Polonya’da kısa kurslar 3-5 gün sürebilirken, uzun kurslar 30-35 gün sürebilir.

Uluslararası Sürücü Belgesi (KOD 95) Kullanım Şartları Nelerdir?

Uluslararası taşımacılık yapacak profesyonel sürücülerin KOD 95 belgesini kullanabilmek için belirli koşulları sağlaması gerekmektedir:

• Geçerli bir ticari sürücü ehliyetine sahip olunmalıdır. KOD 95, yalnızca C, CE, D ve DE sınıfı gibi ticari ehliyet sınıflarıyla birlikte geçerlidir.
• KOD 95 belgesi ehliyetin arka yüzünde işlenmiş olmalıdır. Belge, sürücünün mesleki yeterliliğini kanıtlar ve AB ülkelerinde yasal zorunluluktur.
• KOD 95 yalnızca Avrupa Birliği ülkelerinde geçerlidir. Bu belge olmadan AB ülkelerinde yolcu veya yük taşımacılığı yapılamaz.
• Belgenin süresi 5 yıldır, süresi dolmadan yenilenmelidir. Yenileme için 35 saatlik mesleki gelişim eğitimi şarttır, sınav yapılmaz.
• KOD 95 belgesi sadece profesyonel amaçlı kullanım içindir. Özel araç kullanımı için gerekmez. Sadece ticari taşımacılık yapan sürücüler içindir.
• Sürücü, düzenli sağlık kontrollerinden geçmelidir. Bazı ülkeler belgenin geçerliliği için periyodik sağlık raporu şartı arar.

CODE 95 Belgesi Kaç Yıl Geçerlidir?

CODE 95 belgesi alındıktan sonra 5 yıl boyunca geçerlidir. Bu süre zarfında, sürücüler Avrupa Birliği ülkelerinde ticari araç kullanma yetkisine sahip olurlar. 

Belgenin süresi dolmadan önce yenileme işlemlerinin başlatılması, Avrupa Birliği ülkelerinde ticari araç kullanma hakkının kesintisiz devam etmesi açısından önemlidir.

CODE 95 Belgesi Ne Zaman ve Nasıl Yenilenir?

CODE 95 belgesi, 5 yıl geçerlilik süresinin dolmasına yakın toplam 35 saatlik zorunlu mesleki gelişim eğitimi alınarak yenilenir. 

Bu eğitim teorik olarak verilir ve sınav şartı aranmaz. Eğitimin ardından sürücünün ehliyetine yeniden CODE 95 ibaresi işlenir veya ayrı bir sertifika düzenlenir. 

Yenileme eğitimi kapsamında:

• Güncel trafik ve taşımacılık mevzuatı,
• Sürüş güvenliği ve dikkat yönetimi,
• Ekonomik ve çevre dostu sürüş teknikleri,
• Acil durum ve ilk yardım bilgileri,
• İş sağlığı ve sürücü hakları gibi konular işlenir.

Zamanında yenilenen belge, sürücünün Avrupa Birliği ülkelerinde kesintisiz şekilde ticari araç kullanmasına olanak tanır.

2025 Yılında KOD 95 Belgesi Fiyatları Ne Kadar?

2025 yılı itibariyle sınav ücreti 1.000 TL, KOD 95 belgesi için toplam maliyet ise 25.000 TL – 30.000 TL civarındadır. 

Bu tutar; SRC belgesi, sürücü kursu, sınavlar, sürücü belgesi harçları ve kart ücretleri gibi kalemleri kapsamaktadır.

Sıkça Sorulan Sorular

KOD 95 (CODE 95) sürücü belgesi hakkında merak edilenleri sizin için yanıtladık.

KOD 95 kalktı mı?

Hayır, KOD 95 belgesi Avrupa Birliği genelinde hala geçerlidir ve zorunludur. 

Ancak Almanya, Kasım 2023 itibarıyla üçüncü ülkelerden gelen tır şoförleri için KOD 95 zorunluluğunu kaldırmıştır. Bu değişiklik, Almanya’da tır şoförü olarak çalışmak isteyenler için KOD 95 belgesi gerekliliğini ortadan kaldırmıştır.

KOD 95 sınavı Türkçe mi?

Evet, Türkçe bilen eğitmenler eşliğinde KOD 95 eğitimi alabilir ve sınava Türkçe olarak girilebilir. Birçok eğitim kurumu Türk vatandaşları için Türkçe eğitim ve sınav imkanı sunmaktadır.

KOD 95 sınavı hangi dilde yapılıyor?

KOD 95 sınavı, genellikle eğitim alınan ülkenin resmi dilinde gerçekleştirilir. 

Örneğin, Polonya’da sınav Lehçe yapılırken, Almanya’da Almanca olarak uygulanır. Ancak bazı ülkelerde belirli koşullar altında farklı dillerde sınav imkanı sunulabilir.

Türkiye’den alınan KOD 95 Avrupa’da geçerli mi?

Evet, Türkiye’den alınan ve standartlara uygun olan KOD 95 belgesi Avrupa Birliği ülkelerinde geçerlidir. 

Ancak belgenin uluslararası geçerliliği için ilgili kurumlardan alınmış olması ve gerekli prosedürlerin tamamlanmış olması önemlidir.